Workshop deeleconomie

Deeleconomie: uitdagingen en opportuniteiten

2 juni 2016, 10-15u, Blandijnberg 2, lokaal 160.015 (zesde verdieping)

Toegang vrij (mits inschrijving: rogier.delanghe@ugent.be)

Ook open voor niet-academici

http://www.flw.ugent.be/agenda/1537

​Sprekers: Koen Frenken, Rogier De Langhe, Pieter Verdegem, Bas Baccarne, Angelo Meuleman

Programma:

• 10u00: Deeleconomie onder één noemer
  Koen Frenken – Hoogleraar Innovatiestudies aan het Instituut voor Duurzame Ontwikkeling, Universiteit Utrecht 

De deeleconomie is een aanwinst voor consumenten omdat de huurprijs van veel goederen flink omlaag is gegaan, zegt prof. dr. Koen Frenken in zijn oratie. Maar juist door het persoonlijke karakter van delen kan discriminatie de kop opsteken. Ook zijn het vooral vermogenden die profiteren van de deeleconomie. De deeleconomie creëert dus nieuwe ongelijkheden.

• 10u45: De politieke economie van de deeleconomie en deelcultuur
  Pieter Verdegem - Vakgroep Communicatiewetenschappen, Universiteit Gent / iMinds

Met deze bijdrage willen we in de eerste plaats conceptuele verduidelijking scheppen over verschillende fenomenen die vaak onder dezelfde noemer geplaatst worden. Wat is ‘delen’ en is dit een economisch of sociocultureel model? Vervolgens staan we stil bij de politieke economie van deze initiatieven. Het doel is om aan de hand van een kritische analyse na te denken over hoe deze innovaties kunnen bijdragen tot de realisatie van maatschappelijke meerwaarde, en hoe academisch onderzoek daarbij een rol kan spelen.

• 11u30: De terugkeer van de commons
  Rogier De Langhe - Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / Complex Systems Institute, Universiteit Gent 

Rationele mensen zijn niet van nature egoïstisch of coöperatief. Hun gedrag is een rationele respons op de incentivestructuur waarin ze zich bevinden. Die spelregels zijn relatief stabiel, maar wanneer ze veranderen spreken we van een “revolutie”. Ik behandel de “digitale revolutie” als een technologiegedreven verandering van de spelregels in onze maatschappij, die ervoor zorgt dat goederen en diensten minder schaars worden en gebruikers minder makkelijk kunnen worden uitgesloten. Als die incentivestructuur verandert, verandert ook het menselijk gedrag. Dit verklaart de verschuiving van homo economicus naar homo cooperans die blijkt uit de exponentiële toename van coöperatieves en andere burgerinitiatieven. Dit is geen sprong in het onbekende maar het ongedaan maken van wat Karl Polanyi “commodificatie” noemde, die leidde tot de destructie van de commons. 

• 12u15:  Lunch

• 13u30: Horizontale vs verticale solidariteit in de deeleconomie 
  Angelo Meuleman – Taxistop

De deeleconomie heeft het potentieel om waarde te verdelen over verschillende segmenten van de samenleving. Vandaag lijkt het erop dat de meest succesvolle initiatieven in de deeleconomie transacties genereren onder gelijken (peers). Hoger opgeleiden delen met hoger opgeleiden, en maken daarbij gebruik van apps. Lager opgeleiden delen ook, maar doen dit op een meer traditionele manier. Zo is voor hen carpoolen eerder gewoon en is er geen app nodig om contacten te maken. Echte solidariteit zou echter ook voor verticale transacties zorgen. Wanneer en hoe kunnen deze tot stad komen?

• 14u15: E-togetherness: collaboratieve ICT-gemedieerde oplossingen voor stedelijke uitdagingen
  Bas Baccarne - Vakgroep Communicatiewetenschappen, Universiteit Gent

Naarmate de verstedelijking wereldwijd toeneemt ontstaan tal van uitdagingen die vaak complex zijn van aard en niet langer door individuele actoren kunnen worden opgelost. Gefaciliteerd door de snelle verspreiding van innovatieve digitale interactiemodellen ontstaan binnen deze context, vaak uit de onderbuik van de stad, tal van interessante, inspirerende initiatieven die uitgaan van collectieve en collaboratieve oplossingen. Kennis, tijd, vaardigheden, materiële en financiële ‘overschotten’ worden op die manier geactiveerd binnen een systeem van innovatieve stedelijke samenwerkingsverbanden. Daardoor wordt ook de stad als ‘netwerk van netwerken’ of als ‘som van sociale interacties’ op een boeiende manier veranderd, versterkt en aangevuld. Deze processen beter begrijpen vanuit zowel een maatschappelijk als beleidsmatig standpunt is belangrijk om na te gaan hoe deze bij kunnen dragen aan duurzame stadsontwikkeling.